Quy trình và giải pháp xuất khẩu cá tra từ Việt Nam sang Mỹ

Xuất khẩu cá tra sang Mỹ đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng nghiêm ngặt, quy định an toàn thực phẩm và chứng từ xuất khẩu. Bài viết nêu rõ quy trình từ chuẩn bị hàng, kiểm định chất lượng đến thủ tục hải quan, giúp doanh nghiệp tránh rủi ro và tối ưu thời gian giao hàng.

1. Vấn đề đặt ra

Cá tra là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong đó Mỹ là thị trường quan trọng và khó tính nhất. Tuy nhiên, để đưa cá tra vào Mỹ, doanh nghiệp phải đáp ứng hàng loạt yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm, dư lượng hóa chất, quy trình chế biến, hệ thống HACCP và đăng ký với FDA.

Bên cạnh đó, Mỹ áp dụng cơ chế kiểm soát nghiêm ngặt từ USDA/FSIS đến FDA, khiến nhiều lô hàng bị chậm thông quan hoặc trả về nếu vi phạm tiêu chuẩn. Doanh nghiệp cần nắm rõ quy trình – thủ tục – giấy tờ để đảm bảo xuất khẩu thuận lợi, không phát sinh rủi ro.

2. Chú giải HS code

Tên hàng hóa: Cá tra phi lê đông lạnh (Pangasius hypophthalmus), đã xử lý, đóng gói kín khí để xuất khẩu.

HS code: 0304.6200

• Chương 03 – Cá và động vật giáp xác, động vật thân mềm.
• Nhóm 03.04 – Thịt cá và phi lê cá đã hoặc chưa tươi, đông lạnh.
• Phân nhóm 0304.62 – Cá tra phi lê đông lạnh.
• 0304.6200 – Fillet cá tra đông lạnh.

3. Chính sách thuế xuất khẩu

✓ Thuế xuất khẩu:

– Thuế suất xuất khẩu: 0% (Cá tra không thuộc danh mục chịu thuế xuất khẩu).

✓ Thuế giá trị gia tăng – VAT:

– Thuế suất: 0% theo quy định đối với hàng hóa xuất khẩu.

✓ Thuế bảo vệ môi trường:

– Không áp dụng.

4. Quy định xuất khẩu sang Mỹ

✓ Căn cứ theo USDA – FSIS và FDA:

– Cá tra phải sản xuất tại cơ sở đăng ký FDA và tuân thủ FSMA (Food Safety Modernization Act).

– Sản phẩm phải đạt các chỉ tiêu vi sinh, hóa lý, dư lượng hóa chất, kiểm soát histamine.

– Nhà máy phải áp dụng HACCP bắt buộc theo tiêu chuẩn thủy sản.

✓ Căn cứ Nghị định 69/2018/NĐ-CP:

– Cá tra không thuộc diện cấm xuất khẩu, không yêu cầu giấy phép xuất khẩu.

✓ Căn cứ Thông tư 07/2019/TT-BNNPTNT và hệ thống NAFIQAD:

– Cơ sở phải có tên trong danh sách được phép xuất khẩu sang Mỹ.

– Lô hàng phải đăng ký kiểm tra và được cấp Health Certificate (HC).

5. Thủ tục chuyên ngành và hải quan xuất khẩu

a) Kiểm tra và cấp Health Certificate (HC)

Theo NAFIQAD:

✓ Đơn đề nghị cấp HC.

✓ Invoice, Packing list, Contract.

✓ Thông tin container – số seal.

✓ Kết quả kiểm nghiệm (theo yêu cầu).

Quy trình:

• Bước 1: Đăng ký lô hàng trên hệ thống NAFIQAD.
• Bước 2: Kiểm tra – lấy mẫu tại kho lạnh.
• Bước 3: Đánh giá hồ sơ – tiêu chuẩn.
• Bước 4: Cấp HC (Health Certificate).

b) Đăng ký cơ sở sản xuất với FDA

• FDA Registration định kỳ
• Tuân thủ FSVP (Foreign Supplier Verification Program) theo yêu cầu importer Mỹ.

c) Quy trình thông quan xuất khẩu theo Thông tư 39/2018/TT-BTC

Hồ sơ:

• Tờ khai hải quan xuất khẩu.
• Commercial Invoice.
• Packing List.
• Sales Contract.
• Bill of Lading.
• C/O (Form B hoặc theo buyer).
• Health Certificate.
• Kết quả kiểm nghiệm (nếu cần).

Lưu ý:

• Container phải duy trì nhiệt độ từ –18°C đến –20°C xuyên suốt vận chuyển.
• Nhãn phải thể hiện: tên sản phẩm, khối lượng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, mã nhà máy, mã lô.

6. Văn bản pháp luật áp dụng

• Nghị định 69/2018/NĐ-CP – Quản lý ngoại thương.
• Thông tư 39/2018/TT-BTC – Thủ tục hải quan.
• FSMA – FDA (Luật an toàn thực phẩm Hoa Kỳ).
• USDA/FSIS Regulations – Kiểm soát thủy sản vào Mỹ.
• Thông tư 07/2019/TT-BNNPTNT – Kiểm tra ATTP thủy sản xuất khẩu.
• Quy định HACCP đối với thủy sản.